ISO 20121 Olay Sürdürülebilirliği Yönetim Sistemi Nedir?
Sürdürülebilir etkinlikler, işletmelerin devam eden en iyi uygulamalarını, etkin ve sürüdürülebilir bir şekilde yürütebilmeleri çabalarıdır. İşletmeler bünyelerinde enerji yönetim sistemi, kalite yönetim sistemi, çevre yönetim sistemi veya atık yönetim sistemi kurmuşlar ve uyguluyorlarsa bu sistemlerin sürekliliğini sağlamalaları ve daha iyi yönetmeleri bu sistemlerden beklenen yararı katlayarak büyütecektir.
Bu açıdan Uluslararası Standartlar Örgütü (ISO) tarafından 2012 yılında ISO 20121 Olay Sürdürülebilirliği Yönetim Sistemi standardı geliştirilmiştir. Ülkemizde de aynı yıl Türk Standartları Enstitüsü tarafından TS ISO 20121 standardı yayınlanmıştır (TS ISO 20121:2012 Olay sürdürülebilirliği yönetim sistemleri - Şartlar ve kullanım kılavuzu).
Bu standart, işletmelerin her türlü etkinliklerine ve etkinlik ile ilişkili faaliyetlerine yönelik olmak üzere, etkinlik sürdürülebilirliği yönetim sistemi koşullarını ortaya koymakta ve bu koşullara uygunluk sağlanması için kılavuz bilgilerini kapsamaktadır.
ISO 20121 standardı, işletmelerin yönetim faaliyetlerini sürdürülebilir kılmak ya da bugün sürdürülen mevcut yönetim alışkanlıklarında devamlılık göstermek bakımından bu yönetim alışkanlıklarının ele alınıp geliştirilmesini ve daha iyi hale getirilmesini hedefleyen ilkeleri açıklamaktadır.
Uluslararası Standartlar Örgütü, 2012 yılında Londra’da yapılan Yaz Olimpiyatları’ndan etkilenerek ISO 20121 standardının hazırlanmasına 2009 yılında girişmiştir ve bu standart, olimpiyatlar başlamadan önce ISO 20121:2012 Etkin Sürdürülebilirlik Yönetim Sistemleri adıyla tam zamanında yayınlanmıştır. Bu standart sürdürülebilirlik yönetimi için bütün dünyada ses getirmiştir ve başarılı olmuştır.
Sürdürülebilirlik, işletmelerin, daha güçlü ve daha adil olmasını, topluma ve çevreye katkı sağlamasını, faaliyetlerinin olumsuz etkilerini azaltmasını ve ticari olarak başarı kazanmasını sağlayacak faaliyetlerini devam ettirebilme özelliğidir.
İşletmelerin tüm yönetim döngüsü içinde sürdürülebilirliğini geliştirmek amacıyla tasarlanan bu standardın hazırlanmasında BS 8901 standardı esas alınmıştır. Yaşanan iklim değişiklikleri ve ekolojik dengenin gittikçe bozulması bilinen bir gerçektir. Değişen doğanın dengesini korumak için resmi ve özel bütün kuruluşlar duyarlı olmak ve üzerine düşeni yapmak zorundadır. BS 8901 standardı, sürdürülebilir etkinlikler için işletmelere etkili bir bakış açısı sunmaktadır.
Sürdürebilir etkinlik yönetimi, toplumsal sorumluluk yaratmaya, karbon emisyonlarını kontrol altında tutmaya, atık yönetimine önem vermeye ve sürdürülebilir yatırımlar yapılmasına katkı sağlamaktadır. Karbon salınımları en düşük seviyede tutulmalı ve yapılan etkinlikler yasal düzenlemelere uygun gerçekleştirilmelidir. Bunun için tedarik zinciri yönetiminin de geliştirilmesi gerekmektedir. BS 8901 standardı her büyüklükte işletme tarafından kolayca uygulanabilen bir standarttır ve rekabet açısından işletmelere büyük avantajlar ağlamaktadır. Bu standart, ISO 9001, ISO 14001 ve OHSAS 18001 gibi yönetim sistemi standartları ile yanı ilkelere sahiptir.
ISO 20121 Olay Sürdürülebilirliği Yönetim Sistemi Neden Gereklidir?
Sürdürülebilirlik konusu, günümüzde işletmelerin rekabet gücünü arttıran ve piyasa itibarını güçlendiren önemli bir faktör haline gelmiştir. Sürdürülebilir yönetim alışkanlıkları elde edemeyen işletmeler veya böyle bir alışkanlıkları olsa da bunu dünyadaki değişimlere ve yeni koşullara adapte edemeyen işletmeler, rakiplerinden bir adım geride kalmaya mahkumdur.
Böyle olunca ISO tarafından geliştirilen ISO 20121 standardı, işletmelerin çeşitli etkinliklerinin güçlü, adil ve topluma ve çevreye olan yararlarını arttıran önlemleri ortaya çıkaran bir standart olmaktadır. Bu standart aynı zamanda işletmelerin ticari alanda başarılı ve daha güçlü rekabet edebilir olmaları açısından yüksek bir etkinlik sağlamanın yollarını göstermektedir. Bu şekilde dinamik bir yönetim yeteneği ile sürdürülebilir bir faaliyet stratejisini birleştiren işletmeler birçok açıdan poizitif değer kazanmaktadır.
ISO 20121 Olay Sürdürülebilirliği Yönetim Sistemi’ni kuran işletmelerin bu standardın uygulanmasından elde edeceği yararlar şu şekilde sayılabilir:
- İşletme, topluma ve çevreye duyarlı bir yönetim anlayışına sahip olduğunu kanıtlamış olmaktadır
- Standart prensiplerinin açık ve net bir şekilde işletme içinde ortaya konulmuş olması, çalışanların motive olmalarını sağlamaktadır
- İşletmenin hem iş ortakları hem de müşterileri ile olan ilişkileri, ticari başarı ve evrensel değerler zemininde yeniden yapılanmış olmaktadır
- İşletme, faaliyetleri ile ilgili olarak enerji girdilerinin düşürülmesi, atık yönetiminin iyileştirilmesi ve maliyetlerinin düşürülmesi kapsamında tatmin edici sonuçlar almaya başlayacaktır
- Bir yandan toplum içinde bir yandan da rakipleri karşısında işletmenin itibarı ve saygınlığı artacak, rakipleri ile mücadelede önde olacaktır.
Kimler ISO 20121 Etkin Sürdürülebilir Etkinlikler Yönetim Belgesi Alabilir?
Bu konuda işletmelerin faaliyet gösterdikleri sektörün bir önemi yoktur. Gösterilen etkinliğin de büyük veya küçük olmasının bir önemi yoktur. Küçük boyutlu işletmeler de büyük işletmeler gibi bu standardı uygulayarak aynı sonuçları alabilir. ISO 20121 standardı, işletmelerin her türlü faaliyetlerinin negatif etkilerini gidermek ve en düşük olumsuzluk seviyesine erişmek içindir. İşletmelerin etkinlik düzenleme kapsamında takip ettikleri plan ve programlarını bu standardın ilkelerine uygun hale getirmeleri ve bunu ara denetimlerle izlemeleri ve olası hataları standart ilkeleri doğrultusunda düzeltmeleri, sürdürülebilir etkinlik performanslarını arttırmak için yeterlidir.
Özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ’ler), zaman ve bütçe kısıtlamalarına bakmadan bu standart sayesinde dünya ölçeklerinde etkinlikler geçekleştirebilir. Çünkü ISO 20121 standardı, işletmenin ihtiyaçlarına göre uyarlanabilmekte ve olası engellerin üstesinden nasıl gelineceği konusunda yol göstermektedir. KOBİ’ler sürdürülebilir etkinlik yönetiminde amaçları ne olursa olsun, işletmeye özel tasarlanmış hizmetler gerçekleştirebilir.
Özellikle KOBİ’lerin enerji kullanımı, su tüketimi, atık yönetimi ve çevresel etkileri minimize ederek üstün performans ve verim seviyesine ulaşabilmeleri için bu konuda belgelendirme kuruluşları ile işbirliği yapmaları önerilmektedir.
KOBİ’ler ISO 20121 Olay Sürdürülebilirliği Yönetim Sistemi’ni uyguladıkları takdirde, etkinlik planlama ve gerçekleştirme yöntemlerini kolayca belirleyecebilecekler, yüklenici firmalar, tedarikçi firmalar ve çalışanların görev ve sorumlulukları tanımlanmış olacak ve çevresel verim ve performansta en iyi uygulama seviyesine çıkacaklardır.
Kısaca ISO 20121 süreklilik yönetim sistemi, işletmelerin daha gerçekçi hedefler belirlemesine ve bu hedeflere ulaşmasına destek olacak bir yönetim sistemidir.
