Otomotiv Kalite Yönetim Sistemi Nedir?
ISO 16949 standardı, otomotiv sektöründe faaliyet gösteren tedarikçi firmalara yönelik tasarlanan bir Kalite Yönetim Sistemi’dir. Bu standart kapsamında, otomotiv sektörüne yönelik koşullar tanımlanmış ve tedarikçi firmalar için teknik standartlar oluşturulmuştur.
ISO 16949 standardının temelinde şu otomotiv Kalite Yönetim Sistemi standartları yer almaktadır:
- Amerikan QS 9000 standardı
Bu standart, Amerika’da, Chrysler, Ford Motor ve General Motor otomotiv şirketleri tarafından tasarlanmıştır. Amacı bu sektörde faaliyet gösteren tedarikçi firmaların standartlaşmasını sağlamaktır. Bu üç büyük otomotiv şirketi, iş yaptıkları tedarikçi firmaları kendi kalite kriterlerine göre değerlendirmek amacı ile Tedarikçi Kalite Gereksinimleri Kitapçığı (Supplier Quality Requirements Task Force) adını verdikleri bir uygulamayı 1992 yılında başlatmıştır.
QS 9000 standardı ise ilk olarak 1994 yılında şu standartların birleşimi ile yayınlanmıştır:
- Chrysler şirketinin Kalite Güvencesi El Kitabı
- Ford şirketinin Q101 Kalite Sistemi Standardı
- General Motors şirketinin Mükemmellik İçin Hedefleri
- Bazı büyük kamyon üreticilerinin öngördüğü koşullar
Bu uygulama bütünüyle otomotiv sektörünün ihtiyaçları esas alınarak hazırlanmıştır. Zamanla QS 9000 adı verilen uygulama bu şekilde şekillenmiştir ve ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi standardının otomotiv sektörüne yönelik bir versiyonu olarak ortaya çıkmıştır.
- Alman VDA 6.1 standardı
Bu standart, Almanya’da faaliyet gösteren Mercedes, AUDI, Wolkwagen, Porsche ve BMW başta olmak üzere büyük otomotiv üreticisi firmalar tarafından 1991 yılında birlikte tasarlanmıştır ve otomotiv sektöründe faaliyet gösteren tedarikçi firmalar için öngörülmüştür. 1996 yılında revize edilen VDA 6.1 standardı, Almanya’da otomotiv sektörüne yön veren 27 büyük kuruluşun ortak tasarımıdır. Bu standart ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi’nin otomotiv sektörü için eksik yanlarının tamamlanması ve Avrupa Birliği’ne üye ülkelerde uygulanan farklı ulusal standartların harmanlanması ile şekillenmiştir. Almanya’da doğmuştur ama bütün Avrupa ülkelerinde uyarlanan bir Otomotiv Kalite Yönetim Sistemi standardıdır. 1996 yılında yapılan revizyon çalışmasında Avrupa ve Amerikalı üretici firmalar bir araya gelerek VDA 6.1 standardının eksik yönlerini ISO 16949 standardı ile tamamlamışlardır. Bu tarihten sonra her iki sandart birbirini ikame etmiştir. VDA 6.1 standardı iki temele dayanmaktadır. Birinci temel yönetim sorumluluğu ve işin stratejisidir. İkinci temel ürün ve yönetimin ihtiyaçları ve gereklilikleridir.
- Fransız EAQF 9000 standardı
Bu standart, 1994 yılında başta Peugeot, Renault, Citroen ve Fiat otomotiv şirketlerinin ihtiyaçları için tasarlanmıştır.
- İtalyan AVSQ 9000 standardı
Bu standart da aynı amaçlar doğrultusunda 1994 yılında başta Lancia, Maserati, Alfa Romeo, Fiat, Ferrari ve Lamborghini gibi şirketlerin ihtiyaçları için tasarlanmıştır.
Bu standartların hepsi de ayrı ayrı global otomotiv sektörü kapsamında, müşteri ihtiyaç ve beklentilerini karşılamaya yöneliktir ve ayrı ayrı birer belgelendirme sistemidir. Bu bakımdan ISO 16949 standardı bu farklılaşmayı ortadan kaldırmak ve bir düzene sokmak amacı ile Uluslararası Standartlar Örgütü (ISO) tarafından tasarlanmıştır ve 2002 yılı Mart ayında yayınlanmıştır. Aynı standart ülkemizde Türk Standartları Enstitüsü tarafından TSE ISO/TS 16949 standardı olarak yayınlanmıştır (TSE ISO/TS 16949 Kalite yönetim sistemleri - Otomotiv üretimi ve ilgili yedek parça üreticisi kuruluşlar için ISO 9001:2008’in uygulanmasına dair özel şartlar).
Bütün bu sayılan standartların temel amacı ana şirketlere malzeme üreten yan sanayi firmalarının belli standartları sağlamasına yöneliktir. Bütün bu standartları biraraya getiren ISO 16949 standardının temel amacı, otomotiv yani sanayi firmalarının faaliyetlerine katma değer kazandırmak ve bu firmalara performanslarını artırma olanağı yaratmaktır. Standardın ana yaklaşımı müşteri beklentileri paralelinde ancak mevcut yasal düzenlemelerin dışına çıkmadan müşteri memnuniyeti yaratacak koşulları sağlamaktır.
Bu bakımdan ISO TS 16949 Otomotiv Kalite Yönetim Sistemi’nin esas aldığı ilkeler şu şekilde sıralanabilir:
- Müşteri odaklı olmak
- Üst yönetimin desteğini ve çalışanların katılımını sağlamak
- Süreç ve sistem yaklaşımını benimsemek
- Verilerle hareket etmek ve gerçeklere dayanarak karar vermek
- Üretim faaliyetleri sırasında çevre koşullarını ve ürünlerin geri kazanım olanaklarını gözetmek
Bu çerçeve içinde ISO 16949 standardının başlıca uygulama alanları şunlardır:
- Otomotiv sektörü için parça ve malzeme üreten tedarikçi firmalar
- Montaj hizmeti veren tedarikçi firmalar
- Servis parçaları imal eden tedarikçi firmalar
- Boyama, kaplama, ısıl işlem veya başka yüzey işlemleri yapan tedarikçi firmalar
- Müşteriye özel başka işlemler yapan tedarikçi firmalar
ISO TS 16949 Otomotiv Kalite Yönetim Sistemi İşletmelere Hangi Katma Değerleri Yaratır?
ISO 16949 standardının temel özellikleri, yüksek verimlilik ve istikrar koşulu faktörlerini ön planda tutması, işletmelerin iyi işleyen bir yönetim sistemine sahip olması ve gereksiz israfın önlenerek zararların azaltılmasına katkı sağlamasıdır.
Sonuçta ISO TS 16949 standardını kurmak ve yönetmek, işletmeler açısından stratejik bir karardır. Ancak bu sistemin kurulması ve yönetilmesi, işletmenin müşterilerine sundukları ürünlere, işletmenin çeşitli ihtiyaç ve beklentilerine, ileriye dönük hedeflerine, mevcut iş süreçlerine ve işletmenin organizasyonel yapısına ve büyüklüğüne bağlı olarak doğrudan etkilenir.
Tedarikçi firmalar açısından ISO 16949 standardı gereksinimlerine uygun hareket etmekle elde edilecek birçok fayda bulunmaktadır. Tedarikçi firmaların işletmelerine katacakları başlıca değerler şunlardır:
- Müşteri memnuniyetini ölçmek, izlemek ve analiz etmek
- Ağırlıklı olarak performansa odaklanan bir yapı kurmak
- Genel olarak başka yönetim sistem prensiplerini desteklemek ve bunlarla entegre olmasını kolaylaştırmak
- İşletme faaliyetlerinde süreç odaklı bir yaklaşımı esas almak
- Çeşitli seviyelerde ölçülebilir kalite hedefleri tespit etmek
- Kalite hedeflerine ulaşmak amacı ile sürekli iyileştirmeyi sağlayacak kalite planlaması yapmak
Elde edilecek yararlar bu sayılanlar ile sınırlı değildir. Örneğin,
- Tedarikçi firmalar aynı zamanda, iş yaptıkları büyük otomotiv firmalarına en yüksek girdiyi sağlamış olacaklardır.
- Ürünleri yabancı ülkelerde serbest dolaşım özelliği kazanacak ve uluslararası pazarlara engelsiz erişim imkanı bulacaktır.
- Bu standardın uygulanması ve sürekliliğinin sağlanması ile üretim hataları sıfıra yaklaşacak ve maliyetler düşecektir.
- İşletmeler kendi kendilerini kritik edebilecek, kurumsallaşmayı ve hatasız çalışmayı ilke edinecek, kendilerine orta ve uzun vadeli projeksiyon belirleyecek ve gerçek bir marka olmayı amaçlayabileceklerdir.
ISO TS 16949 Otomotiv Kalite Yönetim Sistemi’ni uygulayan işletmeler açısından şu yararlar da sayılabilir:
- Süreçlerin dokümante edilmiş olması ve faaliyetlerin sistematik olarak yönetilmesi
- Etkili maliyet yönetiminin yapılabilmesi
- Hata oranlarının, iade ürün oranlarının ve müşteri şikayetlerinin düşürülmesi
- İşletme saygınlığının korunması
- Başka sistemlerle kolayca entegrasyon sağlanması
- Tedarik zincirine yönelik çeşitli risklerin doğru yönetilmesi
- Müşterilerin ihtiyaç duyduğu temel Kalite Yönetim Sistemi gereksinimlerinin karşılanması
- Yeni ürün geliştirme çalışmalarında iyileştirme sağlanması
- Sadece ülke içinde değil küresel anlamda işletmenin itibar kazanması
- Küresel otomotiv tedarik zinciri piyasasında işletmenin rekabet gücünün artması
ISO TS 16949 Otomotiv Kalite Yönetim Sistemi’nin Amacı Nedir?
Bugün otomotiv sektöründe faaliyet gösteren işletmeler küresel anlamda, bir yandan sürekli gelişimi hedeflerken bir yandan da ürün kalitesi, verimlilik ve rekabet gücü gibi konularda dünyada en iyisi kabul edilen işletmelerle yarışmak durumundadır. Bunu sağlayacak araçlardan biri ISO TS 16949 Otomotiv Kalite Yönetim Sistemi standardıdır. 2009 yılında son revizyonu yapılan bu standart, faaliyet alanlarına ve ne ürettiklerine bakılmaksızın otomotiv yan sektöründe faaliyet gösteren her büyüklükte tedarikçi firma için uygulanabilmektedir. Bu açıdan otomotiv yan sektöründe sadece mal değil hizmet üreten işletmeler de bu standardı kurabilirler.
Kısaca sektörde saygınlık kazanmak isteyen, itibarını yükseltmek isteyen, ürün ve hizmetllerine duyulan güveni attırmak isteyen, müşteri ve süreç odaklı bir yapıya geçmek isteyen, işletme içinde bilgi akışını sistematik bir yapıya sokmak isteyen ve çalışanların motivasyonunu ve iş performansını arttırmak isteyen bütün işletmeler ISO TS 16949 Otomotiv Kalite Yönetim Sistemi kurmalıdır.
Bu standardın temel yaklaşımı, toplam kalite yönetiminin temel anlayışı paralelinde, hataları düzeltmek değil, hata yapmamaya çalışmaktır. Ortaya çıkabilecek hataların nedenleri çok önceden araştırılmalı ve bir daha tekrarlanmaması yönünde gerekli önlem alınmalıdır.
ISO TS 16949 Otomotiv Kalite Yönetim Sistemi’nin Temel İlkeleri Nelerdir?
Otomotiv Kalite Yönetim Sistemi’nin temel ilkeleri aşağıda açıklanmıştır:
- Müşteri ihtiyaç ve beklentilerinin doğru tespit edilmesi
Bütün kalite yönetim sistemlerinin ortak noktalarından biri müşteri ihtiyaç ve beklentilerini doğru tespit etmektir. Kolay gibi görünse de sürdürülebilir müşteri ilişkileri yönetimi kolay bir iş değildir. Bir şekilde aldığı ürün veya hizmetlerden memnun olmayan birileri mutlaka vardır. Müşteri ilişkilerinde esas, müşteriyi tanımak ve beklentilerini netleştirmektir. Bu noktada müşteri beklentilerini anlamak kadar çıkan sonucu daha yukarıya taşıyacak modeller yaratmak ve bir anlamda farklılık yaratmak da gerekmektedir.
Gittikçe küreselleşen, bilgisayar ve iletişim teknolojilerinde sürekli değişim yaşanan ve müşteri ihtiyaç ve beklentileri bu paralelde farklılaşan otomotiv sektöründe işletmeleri daha güç günler beklemektedir. Yeni otomobil modellerinin yaratılmasında müşterilerin beklentileri ve tercihler oldukça etkili olmaktadır. İşletmelerin bu doğrultuda tasarım ve üretim yapmaları gerekmektedir.
Bugünün otomotiv dünyasında müşteri odaklı olmak yanında teknolojik gelişmeler ile birlikte deneyim, bilgi ve iş ilişkileri çok daha önem kazanmış durumdadır. İşletmeler müşterilerini tanımak ve onlarla diyalog kurmak zorundadır. Müşteri ilişkileri yönetiminde mevcut müşterileri elde tutmak ağırlık kazanmıştır.
- Müşteri memnuniyetinin yaratılması
Ürün iadeleri ve müşteri şikayetleri düşürüldüğü oranda müşteri memnuniyeti artıyor demektir. Hiçbir zaman müşteri şikayetleri kişisel olarak algılanacak bir konu değildir. Müşteri şikayetleri zamanında ve doğru yönetmelerle karşılanmaz ve çözümlenmez ise sadece bir müşteri kaybı yaşanmış olmaz, işletmenin ileriye dönük planları ve hedefleri de bundan zarar görür. İşletme verimliliğinin düşmemesi için müşterilerden gelecek şikayetler zamanında ve profesyonelce yönetilmek zorundadır. Söylendiğinin aksine müşteriler her zaman haklı değildir. Müşterilere hayır derken bile müşteri memnuniyeti yaratılabilir.
Bütün kalite sistemlerinde olduğu gibi burada da müşteri memnuniyeti yaratmanın yolu süreçlerin iyileştirilmesinden geçer. İş süreçleri ne kadar doğru ve uygulanabilir tasarlanırsa, işletmede hata oranları düşer, iade oranları düşer, maliyetler düşer, verimlilik yükselir. Bunun doğal sonucu müşteri memnuniyetinin artmasıdır.
İşletmeler bir yandan yeni müşteriler elde etmek, bir yandan da mevcut müşterileri elde tutmak için farklı yöntemlere başvurmaktadır. Müşteri talep ve şikayetlerini dinlemek ve bunlara zamanında ve kabul edilir çözümler üretmek önemlidir. Otomotiv sektörü tedarikçi firmaları açısından da durum farklı değildir. ISO TS 16949 standardının en temel ilkesi müşteri memnuniyeti yaratmaktır.
- Çalışanların katılımının sağlanması
Üst yöntem sahiplenmiyorsa ve çalışanların katılımı sağlanamıyorsa, hiçbir kalite sisteminin hayatta kalması mümkün değildir. Tepeden inme kararlarla sistemler kurulamaz ve yaşatılamaz. Çalışanların katılımını sağlamak demek, bütün çalışanların Otomotiv Kalite Yönetim Sistemi’nin üst yönetim tarafından belirlenen politikasını, amaçlarını, hedeflerini ve ilkelerini iyi anlamaları, inanmaları ve benimsemeleri demektir. Çalışanlar, bu sistemin nasıl kurulacağı, uygulanacağı ve sürdürüleceği konusunda sorular sormalıdır. Soru sorulmuyorsa, üst yönetimin ve yönetim temsilcisinin sistemin geleceği konusunda endişe duyması gerekir. Çalışanlar geri bildirim istemiyorlarsa yine aynı durum söz konusudur. Çalışanlardan her türlü verinin değil sadece kullanılacak verinin toplanması gerekir. Ayrıca çalışanların dikkate alındığı ve önemsendiği gösterilmelidir. Çalışanlar değerli olduklarının bilincinde olmalıdır.
- Sürekli iyileştirme çalışmalarının yapılması
Kaizen, Japoncada bütün çalışanları kapsayan sürekli iyileşme anlamına gelmektedir (kai değişim, zen ise daha iyi anlamına gelir). Kaizen, kalite yönetimi anlayışının en temel prensibidir. Kaizen ifadesi, zamanla işletmelerde kalitenin sürdürülmesi için faaliyet şekli olarak ifade edilmeye başlamıştır. İşletmenin daha iyiye gitmesi için her gün bir öncekinden daha iyi olmalıdır.
Bütün kalite yönetim sistemlerinde olduğu gibi ISO TS 16949 Otomotiv Kalite Yönetim Sistemi uygulamasında da sistem kurulduktan sonra, eğer canlı tutulmazsa beklenen faydalar elde edilemez. Bir yandan üst yönetimin yaptığı yönetimden gözden geçirmesi yoplantıları, bir yandan iç tetkik çalışmaları bir yandan da çalışanların ekipler halide sürdüreceği iyileştirme çalışmaları ile uygulama sırasında görülen aksamalar, hatalar veya problemler bir döngü içinde ele alınmalı, analiz edilmeli, iyileştirilmeli ve uygulanmalıdır. Bu döngü, ISO TS 16949 uygulamasında da geçerlidir.
- Kalite hedeflerinin yaygınlaştırılması
ISO TS 16949 Otomotiv Kalite Yönetim Sistemi’nde üst yönetim tarafından tespit edilen kalite hedefi, işletmenin kalite politikası ile tutarlı olarak ortaya koyulan, işletmenin gelişmesi ve büyümesi için temel faktörleri kapsayan ve rakamsal olarak açıklanan bir beyandır. Kalite hedefleri genel olarak işletmenin bütününü kapsar ve daha çok yıllık olarak belirlenir. Hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığı dönemsel olarak takip edilir. Örneğin üretimde fire miktarının yüzde 1’e düşürülmesi bir kalite hedefidir. Ancak kalite hedeflerinin kağıt üzerinde kalması, gerçrekleşmelerin izlenmemesi, geri kalınan noktaların analiz edilmemesi büyük bir eksikliktir. Kalite hedefleri izlenirse, analiz edilirse ve tutturulmaya çalışılırsa bir anlam taşır. Bunun için de kalite hedeflerinin yaygınlaştırılması, bütün çalışanlar tarafından bilinmesi ve bu hedeflere inanılması gerekmektedir. Üst yönetim, bu hedeflerin gerçekleştirilmesi konusunda gerekli kaynakları temin etmek zorundadır.
Görüldüğü gibi ISO TS 16949 Otomotiv Kalite Yönetim Sistemi standardı temel prensipleri ile ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi standardı temel prensipleri büyük oranda benzerlik göstermektedir.
ISO TS 16949 Otomotiv Kalite Yönetim Sistemi Belgesi Almanın Faydaları
Bugün ülkemizde otomotiv yan sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin sayısı bini geçmiştir. Ancak ne yazık ki bu işletmelerin içinde, yerli ve yabancı standartlara uygun üretim yapan, hatta mevcut yasal düzenlemelerin koşullarına uyan, büyük otomotiv şirketlerine düzenli olarak orijinal parça ve malzeme üreten, yabancı ülke pazarlarına girebilen ve uluslararası alanda rekabet edebilme gücüne sahip olan işletmelerin sayısı çok çok düşüktür. Çoğunluğunu genelde küçük ölçekli üretim yapan tesisler oluşturmaktadır. Buna rağmen bu sektörde faaliyet gösteren birçok tedarikçi firma, üretim kapasitesi, ürün çeşitliliği ve standartlara uygunluk konusunda, ülkemizin büyük otomotiv şirketlerinin ihtiyaçlarını karşılamak üzere yüksek seviyede üretim yapacak düzeye ulaşmışlardır.
Bugün tedarikçi firmalar tarafından, motor ve motor parçaları, fren sistemleri, süspansiyon parçaları, aktarma organları, güvenlik sistemleri, şasi aksamı, elektrik ekipmanları ve aydınlatma sistemleri, kauçuk ve lastik parçalar, dövme ve döküm parçalar, aküler, otomobil camları, koltuklar ve daha birçok konuda üretim yapılmaktadır. Öyle ki tedarikçi firmaların gerçekleştirdiği yurtdışı satışların yüzde 70 kadarı Avrupa Birliği ülkelerine yöneliktir.
Bu işletmelerin önemli bir kısmı uluslararası piyasalarda kabul gören, ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi Belgesi, ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi Belgesi ve ISO TS 16949 Otomotiv Kalite Yönetim Sistemi Belgesi almış durumdadır. Bunların içinde tedarikçi firmaların üretim anlayışı, denetim çalışmaları, iş süreçleri ve müşteri memnuniyeti konularına verdikleri önemi göstermesi bakımından, en son 2009 yılında revize edilen ISO TS 16949 Belgesi önemli bir yer tutmaktadır.
Doğrudan doğruya otomotiv sektörü yan sanayi firmalarının özel ihtiyaçlarını karşılamak amacı ile tasarlanan ISO TS 16949 standardı, firmalara büyük faydalar sağlamaktadır. Aşağıda ISO TS 16949 belgesinin bu işletmelere sağladığı başlıca faydalar sayılmıştır:
- Tedarikçi firmaların ürün ve hizmet kalitesi artmaktadır
- Bu firmalarda müşteri ve süreç odaklı bir yapıya geçilmiş olmaktadır
- Standardın uygulanması ile birlikte firmada denetim fonksiyonları güçlenmektedir
- İşletmenin müşteri ilişkilerinde güçlenmesi sağlanmaktadır
- Müşteri şikayetleri düşmekte dolayısıyla müşteri memnuniyeti artmaktadır
- Olası üretim veya hizmet hataları daha ortaya çıkmadan önlenmekte ve üretimde fireler düşmektedir
- İşletme içinde bilgi akışında sistematik bir yapı kurulmuş olmaktadır
- İşletmenin yeni ürün tasarımı çalışmalarında iyileşme sağlanmaktadır
- İşletmenin rakiplerine karşı saygınlığı artmaktadır
- Tedarikçi firmanın ürünlerine pazarda duyulan güven yükselmektedir
- İşletmenin üretim maliyetleri düşmekte, dolayısıyla verimlilik artışı sağlanmaktadır
- Kalite gerekliliklerinin işletme içinde daha iyi anlaşılması için ortak bir dil oluşturulmuş olmaktadır
- Genel anlamda otomotiv sektöründe ürün ve tedarik zincirinde iyileşme sağlanmaktadır
- Tedarik zinciri daha etkin şekilde yönetilmektedir
- Farklı belgelendirme denetimleri ortadan kalkmakta, dolayısıyla işletmede bu yüzden doğan zaman, emek ve parasal maliyetler düşmektedir
- Yabancı piyasalarda işletmeye rekabet üstünlüğü sağlamaktadır
- Nihayet çalışanların motivasyonu ve performansı artmaktadır
ISO TS 16949 Otomotiv Kalite Yönetimi Sistemi belgesinin geçerlilik süresi üç yıldır. Ancak bu süre içinde her yıl en az bir kere ara denetimlerin yapılması ve sistemin işletmede sürdürüldüğünün kanıtlanması gerekmektedir. Belgenin geçerlilik süresi sona ermeden önce belgelendirme kuruluşuna müracaat edilerek belge süresinin uzatılması talep edilebilir. Bu durumda ilk belgenin verildiği süreç aynen tekrarlanır ve uygun görülürse yeniden üç yıl geçerliliği olan ISO TS 16949 belgesi düzenlenir.
ISO TS 16949 Standardının Yapısı
ISO TS 16949 Otomotiv Kalite Yönetimi Sistemi standardının yapısı şu şekildedir:
- 0. Giriş
- 1. Tanımlar
- 2. Terimler
- 3. Atıf yapılan standartlar
- 4. Kalite Yönetim Sistemi
- 4.1 Genel şartlar
Bu başlık altında, süreç tanımları, süreçlerin birbirleri ile olan etkileşimleri, uygulama ve denetim açısından kriterlerin belirlenmesi, süreçlerin izlenmesi, ölçümlenmesi ve analiz edilmesi, sürekli iyileştirme çalışmaları ve müşteri koşullarına uyma zorunluluğu açıklanmaktadır.
- 4.2 Dokümantasyon şartları
Bu başlık altında, dokümantasyon çalışmalarının kapsamı, kalite el kitabı ve standartta öngörülen süreçler, dokümanların kontrolü, kayıtların kontrolü ve kayıtların saklanmasına yönelik esaslar açıklanmaktadır.
- 5. Yönetim sorumluluğu
Bu başlık altında ilk olarak üst yönetim taahhüdü açıklanmaktadır. Sistemin uygulanması, geliştirilmesi ve etkinliğinin iyileştirilmesi konusunda üst yönetiminin bir taahhüdü olmalıdır. Keza üst yönetim, kalite politikasının hazırlanması, kalite hedeflerinin belirlenmesi, yönetimin gözden geçirmesi, kaynakların sağlanması ve süreç verimliliğinin iyileştirilmesi konularında da taahhüdü olmalıdır.
- 5.1 Yönetimin taahhüdü
- 5.1.1 Proses verimliliği
- 5.2 Müşteri odaklılık
- 5.3 Kalite politikası
- 5.4 Planlama
- 5.4.1 Kalite hedefleri
- 5.4.2 Kalite Yönetim Sistemi’nin planlanması
- 5.5 sorumluluk, yetki ve iletişim
- 5.5.1 Sorumluluk ve yetki (kalite sorumluluğu
- 5.5.2 Yönetim temsilcisi (müşteri temsilcisi)
- 5.5.3 İç iletişim
- 5.6 Yönetimin gözden geçirmesi
- 5.6.1 Genel (Kalite Yönetim Sistemi performansı)
- 5.6.2 Gözden geçirme girdisi
- 5.6.3 Gözden geçirme çıktısı
- 6. Kaynak yönetimi
Bu başlık altında, sistemin uygulanması, devamettirlmesi ve etkinliğinin iyileştirilmesi, müşteri taleplerinin yerine getirilmesi ve müşteri memnuniyetinin temin edilmesi, çalışanların yeterliliğinin sağlanması, bu yönde gerekli eğitimlerin verilmesi, kaliteli üretim için gerekli altyapının oluşturulması ve gelişmesinin sağlanması, yeterli ve güvenlikli bir çalışma ortamının hazırlanmasına yönelik esaslar açıklanmaktadır.
- 6.1 Kaynakların sağlanması
- 6.2 İnsan kaynakları
- 6.2.1 Genel
- 6.2.2 Yeterlilik, farkında olma ve eğitim (ürün tasarımı becerileri, eğitim, iş başı eğitimi, çalışanların motivasyonu ve yetkilendirilmesi)
- 6.3 Alt yapı
- 6.3.1 Bina, tesis ve ekipman planlaması
- 6.3.2 Beklenmedik durum planları
- 6.4 Çalışma ortamı
- 6.4.1 Ürün kalitesini sağlamak için çalışan emniyeti
- 6.4.2 Tesislerin temizliği
- 7. Ürün gerçekleştirme
Bu başlık altında, müşteri ile ilgili süreçlerin gözden geçirilmesi, ürüne özgü koşulların belirlenmesi, işletmenin üretim yapabilme kapasitesi, tasarım ve geliştirme çalışmaları, satınalma süreçleri, ürün veya hizmetlerin sağlanması ve izleme ve ölçme malzemelerinin kontrol edilmesine yönelik esaslar açıklanmaktadır.
- 7.1 Ürün gerçekleştirmenin planlanması
- 7.1.1 Ürün gerçekleştirmenin planlanması
- 7.1.2 Kabul kriteri
- 7.1.3 Gizlilik
- 7.1.4 Değişiklik kontrolü
- 7.2 Müşteri ile ilişkili prosesler
- 7.2.1 Ürüne bağlı şartların belirlenmesi (müşterinin tanımladığı özel karakteristikler)
- 7.2.2 Ürüne bağlı şartların gözden geçirilmesi (ürüne bağlı şartların gözden geçirilmesi, kuruluşun imalat yapılabilirliği)
- 7.2.3 Müşteri ile iletişim
- 7.3 Tasarım geliştirme
- 7.3.1 Çapraz fonksiyonlu yaklaşım
- 7.3.2 Tasarım ve geliştirme girdileri (imalat prosesi tasarımı girdisi, özel karakteristikler)
- 7.3.3 Tasarım ve geliştirme çıktıları (imalat prosesi tasarımı çıktıları)
- 7.4 Satınalma
- 7.4.1 Satınalma prosesi (yönetmeliklere uyum, tedarikçi kalite yönetim sisteminin geliştirilmesi, müşteri onaylı kaynaklar)
- 7.4.2 Aatınalma bilgileri
- 7.4.3 Satın alınan ürünün doğrulanması (girdi ürün kalitesi, tedarikçilerin izlenmesi)
- 7.5 Üretim ve hizmetin sağlanması
- 7.5.1 Üretim ve hizmet sağlamanın kontrolü (kontrol planı, iş talimatları, iş talimatlarının doğrulanması, önleyici ve kestirimci bakım, üretim kalıplarının yönetimi, üretim programlama)
- 7.5.2 Üretim ve hizmet sağlanması için proseslerin geçerliliği
- 7.5.3 Belirleme ve izlenebilirlik
- 7.5.4 Müşteri mülkiyeti (müşteriye ait üretim teçhizatı)
- 7.5.5 Ürünün muhafazası (depolama ve envanter)
- 7.6 İzleme ve ölçme ekipmanının kontrolü
- 7.6.1 Ölçüm sistemi analizi
- 7.6.2 Kalibrasyon / doğrulama kayıtları
- 7.6.3 Laboratuvar şartları (dahili laboratuvar, harici laboratuvar)
- 8. Ölçme, analiz ve iyileştirme
Bu başlık altında, müşteri memnuniyetinin takip edilmesi, iç tetkik çalışmaları, süreçlerin izlenmesi ve ölçümlenmesi, ürün ve hizmetlerin izlenmesi ve ölçümlenmesi, uygun olmayan ürünün kontrolü, veri analiz çalışmaları ve iyileştirme çalışmalarına yönelik esaslar açıklanmaktadır.
- 8.1 Genel
- 8.1.1 İstatistiksel araçların tanımlanması
- 8.1.2 Temel istatistiksel kavramların bilinmesi
- 8.2 İzleme ve ölçme
- 8.2.1 Müşteri memnuniyeti
- 8.2.2 İç tetkik (Kalite Yönetim Sistemi tetkiki, imalat proses tetkiki, ürün tetkiki, iç tetkik planları, iç tetkikçi yeterliliği)
- 8.2.3 Proseslerin izlenmesi ve ölçümü (imalat proseslerinin izlenmesi ve ölçülmesi)
- 8.2.4 Ürünün izlenmesi ve ölçümü (genel muayene ve fonksiyon testleri, görünüş parçaları)
- 8.3 Uygun olmayan ürünün kontrolü
- 8.3.1 Uygun olmayan ürünün kontrolü
- 8.3.2 Yeniden işlenmiş ürünün kontrolü
- 8.3.3 Müşterinin bilgilendirilmesi
- 8.3.4 Müşteri feragatı
- 8.4 Veri analizi
- 8.4.1 Veri analizi ve kullanım
- 8.5 İyileştirme
- 8.5.1 Sürekli iyileştirme (kuruluşun sürekli iyileştirmesi, imalat prosesinin iyileştirilmesi)
- 8.5.2 Düzeltici faaliyet (problem çözme, hata giderme, düzeltici faaliyetin etkisi, iade edilmiş ürünün test / analizi)
- 8.5.3 Önleyici faaliyet