Dünyada petrol kaynaklarının giderek azalış göstermesi yüzünden insanlar enerji ihtiyacı için farklı yollara başvurmuştur. Bugün alternatif yakıt olarak adlandırılan sıvılaştırılmış petrol gazları, yani likit petrol gazları (LPG), otomobil motorlarında basit bir sistem değiştirilerek hemen kullanılabilmektedir. Yakıt sisteminde yapılan bu değişiklik ise kendisini kısa sürede amorti etmektedir. Likit petrol gazları (LPG) daha ucuz oldukları için ve çevreyi daha az kirlettikleri için, önümüzdeki gelecek yıllarda da kullanılmaya devamlılığını sürecektir. LPG, 1930’lu yıllardan beri araçlarda kullanılmaktadır.
LPG tankı içerisinde lpg gazı barındıran ve gerektiğinde kullanılan tehlikeli bir gazdır. Ortalama 4-5 mm kalın sac dan üretilen LPG tanklarının dış yüzeyi dış etkenlerden korunması için epoksi denilen malzeme ile kaplanmıştır. Çok tehlikeli olan LPG tankları güvenlik amaçlı toprağın altına yerleştirilirler. LPG tankları genellikle benzin istasyonlarında bulunur. Büyük kapasitede bulunan bu LPG tanklarında bulunan gaz, gaz ile çalışan araçların LPG depolarına aktarılır. Gaz ihtiyacı olan fabrika, işletme ve benzin istasyonlarına gaz depolama amaçlı kurulan LPG tank sistemlerinin mutlaka bakım ve periyodik kontrolleri yapılmalıdır.
Çok tehlikeli olan LPG tanklarının mutlaka onaylanmış kuruluşlar tarafından kontrolleri yapılmalıdır. Yer altına ve yer üstüne yerleştirilebilen LPG tankları TS EN 12817, TS EN 12819 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak kontrolleri yapılır. LPG tanklarında bulunan emniyet valfleri ise 5 yıl da bir kontrol ve teste tabi tutulur.LPG tankları “İŞ Ekipmanları Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği” ne tabiidir. Bu yönetmelikte belirtilen ilgili standartlara göre mutlaka periyodik kontrol yapılmalıdır.
Likit petrol gazları, bir hidrokarbondur. Temel bileşenleri propan ve bütan gazlarıdır. Ülkemizde yüzde 30 propan, yüzde 70 bütan karışımı kullanılmaktadır. Daha Kolay depolama ve taşıma için genelde sıvı durumda tutulmaktadır.
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’nde sıvılaştırılmış petrol gazları tankları basınçlı kap ve tesisatlar başlıklı maddesinde ele alınmıştır. Bu nedenle yılda en az bir kere kontrol edilmesi zorunluluğu vardır. Kontrol işlemleri mutlaka makine mühendisleri, yüksek teknikerler ve makina teknikerleri tarafından yapılmak zorundadır.
Firmamız, basınçlı kapların düzenli kontrolleri kapsamında LPG tanklarının periyodik kontrol ve muayenelerini, ilgili yasal düzenlemelere ve yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara ve test yöntemlerine uygun şekilde yapmaktadır. Bu çalışmalarda dikkate alınan standartlar şunlardır:
- Yer üstünde kullanılan LPG ve benzeri sıvılaştırılmış gaz tankları için
- TS EN 1442+A1 Tüpler - Sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) için
- TS 1445 Sıvılaştırılmış petrol gazları (LPG) - Taşıma Kuralları
- TS 1446 Sıvılaştırılmış petrol gazlarının (LPG) - Depolama kuralları
- TS EN 12817 LPG donanımı ve aksesuarları - Muayene ve yeterliliğinin yeniden değerlendirilmesi - Anma kapasitesi 13 metreküpten küçük tanklar
- TS EN 12819 LPG donanımı ve aksesuarları - Muayene ve yeterliliğinin yeniden değerlendirilmesi - Anma kapasitesi 13 metreküpten büyük tanklar
- Yer altında kullanılan LPG ve benzeri sıvılaştırılmış gaz tankları için
- TS EN 12817
- TS EN 12819
- Kullanımdaki LPG tüpleri için:
- TS EN 1440 LPG ekipmanları ve aksesuarları - Taşınabilir yeniden doldurulabilir LPG tüplerinin periyodik muayenesi
LPG tanklarında bulunan güvenlik valfleri ise her beş yılda bir kontrol ve muayene edilmek zorundadır.
Akaryakıt fiyatlarının önlenemeyen yükselişi karşısında insanlar alternatif yakıtlara ilgi göstermeye başlamıştır. Bunlar arasında en göze çarpanı LPG’dir. Basit bir ifade ile sıvılaştırılmış petrol gazıdır (İngilizcede bu anlama gelen Liquefied Petroleum Gas ifadesinin baş harflerinden oluşmaktadır). LPG, ham petrolün rafinerilerde damıtılması sırasında ya da petrol yataklarının üzerinde bulunan doğal gazın ayrıştırılması ile elde edilmek mümkündür. LPG, basınç altında sıvılaştırılan, kokusuz, renksiz, havadan ağır olan ve yanıcı bir gazdır. Ancak bir sızıntı durumunda, gaz kaçağını hemen anlamak amacı ile rafineride üretim sırasında özellikle koku verilmektedir. Ülkemizde kullanılan LPG gazının bileşiminde yüzde 70 bütan, yüzde 30 propan bulunmaktadır. Sıvı durumda bulunan bir litre LPG gaza dönüştüğünde, normal koşullarda 250 litre kadar gaz hacmine ulaşmaktadır. LPG doğal gazın aksine havadan ağır bir gazdır. Bu yüzden bir sızıntı olduğunda birikinti oluşur ve aşağı çökmeye neden olur.
Kullanım şartlarına uygun kullanıldığı zaman LGP, tüketicilerin güvenle kullanabileceği bir yakıttır. Genel olarak doğalgazın sağladığı bütün yararları LPG de sağlamaktadır. Üstelik basit bir kimyasal yapıya sahip olduğu için diğer enerji kaynaklarına göre daha çevreci bir yakıt olarak kabul edilmektedir. LPG, ürettiği birim enerji başına havaya çok daha az karbondioksit salınımı yapmaktadır. Diğer yakıt türlerine göre sağlanan ısı değeri daha yüksek derecelerdedir ve verimlidir.
Esasına bakılırsa LPG, sanayiden konutlara kadar birçok alanlarda kullanılmaya geçmiştir. Özellikle tüp gaz, oto gaz ve dökme LPG olarak kullanılmaktadır. Avrupa Birliği ülkeleri, otomotiv yakıtı olarak LPG kullanım oranını 2020 yılına kadar yüzde 2’den yüzde 10’a çıkarmayı hedef almışlardır. Ülkemizde otomotiv yakıtı olarak LPG’nin pazar payı yüzde 12 civarına gelmektedir. Yani Avrupa Birliği hedeflerini geçmiş durumdadır.
Yakıt tüketimi çok fazla olan işletmelerin bu ihtiyacını karşılamak için ya da belli bir bölgeye hitap eden tüp dolum tesislerinin yüksek miktarda yakıt talebini karşılamak için sanayi tipi depolama tankları kullanılmaktadır.
