Basit olarak izolasyon direnci ölçümü yada yalıtım testi (kimi zaman meger testi diyede adlandırılır) tam doğrultulmuş DC gerilimin dielektrik malzemeye uygulanışı ve di-elektrik malzemenin geçidriği akımın ölçülmesi ve ohm kanununa göre hesplanmasıdır. Burada geçen akım kaçak akımdır ve değeri çok küçüktür. İzolasyon direncinin ise mega ohm mertebelerine olması beklenir. Her yalıtkan bir miktar elektrik akımı geçirir ve hiç bir yalıtkan mükemmel değildir.
İzolasyon Direnci hesaplanırken ölçülecek sisteme sabit bir gerilim uygulanır ve akım ölçülür. Bu gerilim ve akım oranı bize İzolasyon Direncini verir. Yalıtım, veya izolasyon direnci ölçümlerinden elde edilen sonuçların yüksek çıkması, ölçüm yapılan yerin veya ekipmanın yalıtımının iyi olduğunu gösterir. Yalıtkanlık değeri, yalıtkanlık direncini ölçmek için uygulanan gerilimin bin ohm ile çarpılması ile elde edilen değerden düşük olmaması gerekmektedir. Eğer yalıtkanlık değeri düşük çıkmışsa, elektrik tesisatının sağlıklı olduğundan bahsetmek mümkün değildir. Mutlaka gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir.Bir elektrik tesisatında yalıtım direncinin standartların altında kalması halinde, sisteme kesinlikle elektrik verilmemelidir. Bu durumda insanların can ve mal güvenlikleri tehlikeye atılmış olmaktadır.Temel ilke, bir tesiste elektrik altındaki bölümler ile elektrik altında olmayan bölümlerin, tesisin güvenilir ve sürdürülebilir olması bakımından birbirlerinden izole edilmiş olması gerekmektedir. Bunun yanında bütün elektrikli ve elektronik cihazlarda da yalıtımının tam olması gerekmektedir.
İzolasyon direnci ölçümü, yani yalıtım testleri, doğru akımın elektrik geçirimsiz bir malzemeye uygulanması ve bu malzemenin geçirdiği elektrik akımının ölçülmesi esasına dayanmaktadır. Ölçülen akım ve gerilim değerleri esas alınarak daha sonra Ohm Kanunu’na göre direnç değeri hesaplanmaktadır.Yalıtım testlerinin, trafo, kablo ve elektrikli cihazların yalıtkan kısımlarında, elektrik motorlarında ve jeneratörlerde yapılması gerekmektedir. Yalıtım değeri, yüksek çıktığı oranda tesisatın güvenliği yüksek demektir. Yalıtım değeri düşük çıkmışsa bu tesisat veya cihazlar kesinlikle kullanılmamalıdır.Özellikle elektrik motorlarında izolasyon direnci düşükse, bu motorlarda aşırı ısınma olur ve güvenli olarak çalıştırılması mümkün olmaz. Keza kullanılmaya devam edilirse motorun ömrü kısalır, ayrıca elektrik kazalarına neden olabilir. Yalıtım direnci Megger cihazları kullanılarak ölçümlenmektedir. Bir elektrik motorunun yalıtım direncini bulmak için, motorun sargıları ile toprak arasındaki direnç ölçülmektedir.Yalıtım (izolasyon) direnci değeri 2 megaohm ve daha düşük ise motorun izolasyonu çok kötü demektir. Bu değer 2-5 megaohm arasında ise kritik, 5-10 megaohm arasında ise normal, 10-50 megaohm arasında ise iyi, 50-100 megaohm arasında ise çok iyi ve 100 megaohm üzerinde ise mükemmel demektir.
Firmamız, elektriksel güvenlik muayeneleri çerçevesinde, yalıtım (izolasyon) direnci ölçümlerini, ilgili yasal düzenlemelere, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara ve test yöntemlerine uygun şekilde gerçekleştirmektedir.
Normal çalışma koşullarında gerilimli olan bölümler ile normalde gerilim altında olmayan kısımların tam izolasyonunun sağlanması gerekir. Her ne olursa olsun enerji taşımayan bölümlere dokunmada canlıların zarar görmelerini önlemek için standartlarda belirtilen izolasyon testlerini yapmalı, bütün güvenlik önlemleri alınmalıdır.
İzolasyon direncinin ölçülmesi, bir elektrik devresinde enerji devresi ile çevre arasında tam izolasyonun sağlanması gerekir. Burada kullanılacak akımı ayırt edici maddelerin izin verilen kaçak akım sınırını aşmamaları gerekir.
Bir yalıtkanın elektrik akımına karşı göstermiş olduğu dirence izolasyon direnci denilmektedir. Elektrik enerjisi ile çalışan araçlar ile araç gövdesi ile elektrik enerjisi arasında güvenliği sağlayacak bazı önlemler alınmalıdır.
Elektrik devresi çevreye zarar verecek tehlikeleri oluşturmamalıdır. Enerji devresi ile güvenliği sağlayan yalıtkan maddelerin kaçak akımları önleyici özellikte olması gerekir. İzolasyon direnci ölçümünde dikkat edilmesi gereken hususlar:
• Elektrik tesislerinde izin verilen kaçak akım değeri 1 mA’dir.
• Yalıtkanlık direncinin ölçülmesinde ölçüm için kullanılan gerilim en az 1000 V kullanmalısınız. Yalıtkanlık ölçümü ne kadar yüksek gerilimle yapılırsa alınacak güvenlik tertibatları da o kadar iyi olur.
• Ölçme için doğru akım kaynağı kullanmalısınız.
• Yalıtkanlık direnci ölçümünü çevre koşullarında yapmalısınız.
