Damperli kamyonlar ağır yük taşımacılığında kullanılan büyük araçlardır. Yollarda da rastladığımız bu araçlar belli bir hızda çok ağır yükleri taşıyabilmektedirler. Özellikle inşaat sektöründe olmazsa olmaz araçlardır. Akınıza gelebilecek tüm ağır işlerde kullanılabilirler. Damperli kamyonlar moloz, kum, çimento, tuğla, eşya yük taşımada kullanılırlar. İnşaat sektöründe kullanılan damperli kamyonlar bazı yüklerini arkasındaki damperi sayesinde yüklerini bulunduğu noktaya hemen boşaltabilir. Damperini aşağı indirip kaldıran damperli kamyonlar ağır yükleri taşımada kullanılması üretilen bu araçların güvenliği de çok önemlidir. Mutlaka bakım ve periyodik kontrolleri yapılmalıdır. Yollarda herhangi bir kazaya sebebiyet vermemesi için kontrolleri akredite olmuş onaylanmış kuruluşlar tarafından mutlaka kontrolleri yapılmalıdır.
Kamyonlarda ve ağır yük taşıyan büyük araçlarda, kamyonun arkasında bulunan kasayı kaldırmaya yarayan ve kamyonun ağırlığını dengede tutmayı sağlayan donanıma damper denmektedir. Ancak genelde damper dendiği zaman akla ağır yük taşıyan ve kasası kalkabilen kamyonlar gelmektedir. Bil hasa inşaat ve yapı sektöründe damperli kamyonlar yaygın olarak kullanılmaktadır. Kasası kum ve ağır inşaat malzemelerini taşımaya ve kolayca boşaltmaya çok elverişlidir.
Damperli kamyonlar, kullanılacakları alana bağlı olarak çok çeşitli türlere sahiptir. Örneğin yol yapım çalışmalarında ve hafriyat çalışmalarında araç üstü damperler tercih edilmektedir. Bunların boyları 7 metreye ulaşmaktadır. Kaya ve taş gibi ağır ve sağlam malzemelerin taşımasında dev damperler tercih edilmektedir. Bunların genişlikleri 3,5 metre boyları ise 9 metreye yakındır. Genelde kum, mıcır ve asfalt gibi malzemeleri taşımak için küvet tipi damperler kullanılmaktadır. Bunların da boyları 8 metreyi bulmaktadır.
Damperli kamyonların hareket halindeyken damperin açılmasını önleyecek tedbirlerin alınmış olması ve periyodik denetimlerinin yapılmış olması gerekmektedir. Damperli kamyonlarda en fazla karşılaşılan kaza, araç seyir halindeyken damperinin açılmasıdır. Bu kazaların olmaması için, damperli kamyonlarda, hareket sırasında kasanın arkaya açılmasını önleyecek güvenlik sistemlerinin bulunması gerekir.
İşyerlerinde kullanılan iş makinalarının ve ekipmanlarının sağlık ve güvenlik yönünden sahip olması gereken asgari koşullar, İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’nde yer almaktadır. Yönetmelik esaslarına göre damperli kamyonların düzenli olarak her yıl en az bir defa kontrol ve muayene ettirilmesi gerekmektedir.
TÜRCERT olarak iş makinalarının düzenli kontrolleri kapsamında damperli kamyonların periyodik kontrol ve muayenelerini, ilgili yasal düzenlemelere, tüm kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara ve test yöntemlerine uygun şekilde gerçekleştirmektedir. Bu konuda esas alınan birkaç standart şunlardır:
- TS EN 474-6+A1 İnşaat ve kazı makinaları - Güvenlik - Bölüm 6: Damperli kamyonlar için özellikler
- TS ISO 7132 Hafriyat makineleri - Damper - Terminoloji ve ticari özellikleri
- TS ISO 10268 İnşaat ve kazı makinaları - Damperli kamyonlar ve paletli skreyperler için hız düşürücüler - Performans deneyleri
- TS 3804 Toprak kazı ve taşıma makineleri - Damper kasaları - Hacim tayini
