Greyder, tesviye işlerinde, şey meyillendirme, hendek kazma, bombelik verme, karıştırma, yayma, malzemeyi yana yığma işleriyle birlikte hafif kazıma ve yol yapımı için kullanılan iş makinesine greyder denir. Greyder genel olarak tesviye işlerinde yani zemin düzeltme işlerinde kullanılan iş makinalarıdır. Greyder iş makinasında bulunan riperleri, kazmaları ve orta bölümünde bulunan bıçağı sayesinde zemine istenilen bombeyi verme, zemini karıştırma, düzeltme ve malzemeyi istenilen yere yığma işlerini kolaylıkla yapmaktadır. Greyder’in orta bölümünde bulunan bıçak ile istenilen açı verebilen bu iş makinası sert ve derin olmayan zeminlerde çalışabilirler. Greyderler, genel olarak yol yapım işlerinde ve çeşitli inşaatlarda yüzeyin düzeltilmesi ve temizlenmesi amacı ile kullanılan iş makineleridir. Greyderin ön ve arka tekerlekleri arasında iki yana doğru uzanan mekanik veya hidrolik kumandalı bıçak bulunmaktadır. Toprak tesviyesi, zeminin gevşetilmesi ve benzeri işlerde ve çalışabileceği kadar sert zeminlerde hendek açma ve şev düzeltme gibi işlerde kullanılan greyderler, karla mücadele bile etkili makinalardır.
Birçok farklı uygulamalarda kullanıldığı için farklı tonaj ve özelliklerde üretilmektedir. Ancak marka ve tonajına bakılmaksızın greydelerde çok karşılaşılan problem kullanım zorluğudur. Bu yüzden greyder operatörleri çok özeldir ve farklı kullanım teknikleri açısından eğitimli ve deneyimlidir. Operatörler zaman zaman greyderlerin birçok fonksiyonunu aynı anda kullanmak zorunda kalabilirler. Aynı zamanda serilen malzemenin veya kazılan kazıların durumunu sürekli gözlemlemek zorundandır. Bu açıdan can ve mal güvenliği açısından iş makinaları arasında greydeler yüksek riskli makinalar arasındadır. Diğer taraftan bu riskleri düşürmek için periyodik kontrol ve muayenelerinin zamanında yaptırılması gerekmektedir.
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği, işyerlerinde kullanılan iş makinalarının ve ekipmanlarının sağlık ve güvenlik yönünden taşıması gereken minimum koşulları içermektedir. Bu yönetmeliğin Bakım, Onarım ve Periyodik Kontroller İle İlgili Hususlar başlıklı ekinde (Ek 3) ayrıntılar yer almaktadır. Ancak her durumda greyderlerin her yıl en az bir kere düzenli olarak kontrollerinin yaptırılması gerekmektedir.
Greyder’in muayeneleri “6331” sayılı kanun gereğince “İş Ekipmanları Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği”ne tabiidir. Bu yönetmelikte belirtilen standartlara ve hususlara göre yapılan kontroller Avrupa standartlarındadır. TÜRCERT olarak Greyderlerin Periyodik Kontrolleri çerçevesinde Greydelerin makinalarının düzenli kontrol ve muayenelerini, ilgili yasal düzenlemelere, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara ve test yöntemlerine uygun şekilde gerçekleştirmektedir. Bu konuda esas alınan birkaç standart şunlardır:
- TS 1230-2 ISO 7129 İnşaat kazı makinaları - Çekiçli dozerler, greyderler ve skreyperlerde kullanılan kesici uçlar - Ana şekiller ve temel ölçüler
- TS EN 474-8+A1 İnşaat ve kazı makinaları - Güvenlik - Bölüm 8: Greyderler için özellikler
- TS 1230-1 İnşaat ve kazı makinaları - Bıçakların kesici uçları (greyder, dozer, skreyper için)
- TS 9726 ISO 7134 İnşaat ve kazı makinaları – Greyderler - Terim ve ticari özellikler
