Risk Kontrol Çalışmasının Adımları Nelerdir?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılan İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği’nin Risk Değerlendirmesi Aşamaları başlıklı üçüncü bölümünde risk değerlendirme konusunu yer almaktadır. Bu bölümde açıklanan risk kontrol adımları şu şekildedir:
- Planlama: Öncelikle analiz edilen ve büyüklük ve önem derecesine göre sıralanan risklerin kontrol altına alınması için bir planlama yapılması gerekmektedir.
- Risk kontrol önlemlerine karar verilmesi: İkinci adımda olası risklerin tamamen ortadan kaldırılması ya da bu mümkün olmadığı takdirde risklerin kabul edilebilir düzeye çekilmesi için şunların yapılması gerekmektedir:
- Tehlike veya tehlike kaynaklarının önüne geçilmesi
- Tehlikeli durumların, tehlikeli olmayan ya da daha az tehlikeli olan durumlar ile değiştirilmesi
- Riskler ile henüz kaynağında mücadele edilmesi
- Risk kontrol önlemlerinin uygulanması: Üçüncü adım, karar verilen önlemlerin nasıl gerçekleştirileceğine, bundan kimin sorumlu olacağına ve ne zaman yapılacağına yönelik uygulama esaslarının belirlenmesidir. Uygulamanın asıl sorumlusu işletme üst yönetimidir.
- Uygulamaların takip edilmesi: Hazırlanan ve duyurulan uygulama esaslarının düzenli aralıklarla izlenmesi, kontrol edilmesi, aksayan yönler varsa bunların tespit edilmesi ve gerekli düzeltici ve önleyici işlemlerin yapılması gerekmektedir.
Risk kontrol önlemleri uygulanırken, toplu korunma önlemlerine, kişisel korunma önlemlerine nazaran öncelik verilmesi gerekmektedir. Ayrıca uygulanacak bu önlemlerin ortaya yeni riskler çıkarmıyor olması gerekmektedir.
Risk kontrol önlemlerinin uygulanmaya başlaması demek bu çalışmanın bittiği anlamına gelmemelidir. Dönem dönem risk seviyesi tespit çalışmalarının tekrarlanması gerekmektedir. Eğer yeni risk seviyesi bir öncekiden daha yüksek seviyede çıkarsa, risk kontrol çalışmasının açıklanan adımlarının yeniden tekrarlanması gerekmektedir.
İşletmeler gerçekleştirecekleri risk değerlendirme çalışmalarını en azından şu başlıkları kapsayacak şekilde yazılı hale getirmek zorundadır: işletmenin unvanı, çalışmayı yapan kişilerin isimleri, iş güvenliği uzmanı ve işyeri doktoru olanların belge bilgileri, çalışmanın yapıldığı tarih, risk değerlendirme çalışması farklı faaliyetler için ayrı ayrı yapılmışsa bunların isimleri, tespit edilen tehlike kaynakları ve tehlikeler, tespit edilen riskler, risk analizi yapılırken kullanılan yöntemler, tespit edilen risklerin analiz sonuçları ve öncelik sırası, düzeltici ve önleyici kontrol önlemlerinin neler olduğu.
Yapılan risk değerlendirme çalışması, tehlike sınıfı,
- Çok tehlikeli ise en geç iki ayda bir
- Tehlikeli ise en geç dört ayda bir, ve
- Az tehlikeli ise en geç altı ayda bir yeniden yapılmalıdır.
Aşağıda sayılan durumlarda ortaya çıkacak yeni risklerin, işletmenin tamamını veya bir kısmını etkiliyor olması durumunda, risk değerlendirmesi tamamen veya kısmen yapılmalıdır:
- İşletmenin taşınması veya bina ve tesislerinde bir değişiklik yapılması
- İşletmede kullanılan teknoloji, kullanılan maddeler ve donanımlarda bir değişiklik olması
- İşletmede üretim yönteminde bir değişiklik olması
- İşletmede bir iş kazası yaşanması, veya bir meslek hastalığı ortaya çıkması ya da bu durumlara yakın bir olay meydana gelmesi
- İşletmenin çalışma ortamına ait sınır değerlerde, herhangi bir yasal düzenleme değişikliği olması
- İşletmenin çalışma ortamı ölçümü ve sağlık gözetim sonuçlarına göre gerekli görülmesi
- İşletme dışından kaynaklanan ve işletmeyi etkileyecek yeni bir tehlikenin ortaya çıkması
Caraskal Nedir, Caraskal Muayene Esasları Nelerdir?
Caraskal, elle kontrol edilebilen bir kaldırma aracıdır. Palanga olarak da bilinen bu araçların mekanik bir düzenekleri bulunmaktadır. En önemli özellikleri, kaldırılan bir yükü istenilen konumda, herhangi bir kuvvet uygulamadan tutabilmesidir. Üstelik bu yükü kaldırmak için çok fazla kol kuvvetine de ihtiyaç yoktur. Elektrik ile çalışan caraskalların faydası yükün daha hızlı kaldırılmasıdır.
Mekanik olarak caraskallar, birlikte dönen ve eş merkezli bir hareketli ve iki sabit makaradan meydana gelmektedir. Elle kullanılan caraskallar, ebat olarak daha küçük olmaları ve kolay bakım yapılabilmeleri nedeniyle özellikle küçük boyutlu atölyelerde ve işletmelerde çok tercih edilmektedir.
Genelde kaldırma ve iletme araçlarının neden olduğu iş kazalarının temel nedenleri, üretim hataları, montaj hataları, yeterli bakım ve muayenelerinin yapılmamış olması ve kullanım hataları olmaktadır. Caraskallar da aynı durumdadır. İş sağlığı ve güvenliği bakımından bu faktörlere riayet edildiği takdirde iş kazalarının önüne geçilecektir.
Caraskal eğer doğru yöntemlerle kullanılırsa, insan sağlığı için tehlike teşkil etmezler. Örneğin aşırı yükleme yapılması, caraskalın hasar görmesine ve zamanla çalışmamasına neden olur. Zincirde bir problem olduğu takdirde müdahale edilmemeli ve sadece uzman kişilerce onarılması sağlanmalıdır. Frenleme düzeneği hiçbir şekilde yağlanmamalı hep kuru kalmalıdır. Kesinlikle bu araç ile insan kaldırılmamalıdır. Kaldırılan yük, caraskal kancasında sağlam şekilde bağlı olmalıdır. Caraskal kullanırken hiçbir zorlama olmamalıdır. Zincir bloke olmuşsa, durmalı ve sorun çözülmelidir. Ve en önemlisi, caraskal düzenli aralıklarla kontrol edilmelidir.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 2013 yılında yürürlüğe konulan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği esaslarına göre caraskallar, çalışanların sağlığı ve işletmelerin mal güvenliği açısından tehlikeli araçlar sınıfında kabul edilmiştir. Yönetmeliğin Bakım, Onarım ve Periyodik Kontroller İle İlgili Hususlar başlıklı ekinde (Ek 3), caraskallar kaldırma ve iletme araçları grubuna girmektedir ve eğer başka yasal düzenlemelerde başka bir süre öngörülmemişse, caraskalların her yıl en az bir kere düzenli olarak muayene ettirilmesi gerekmektedir.
Söz konusu yönetmelikte caraskal muayene işlemlerinde göz önünde bulundurulacak standartlar şu şekilde sayılmıştır:
- TS EN 12385-3 Çelik tel halatlar - Güvenlik - Bölüm 3: Kullanım ve bakım bilgileri
- TS EN 13157 Vinçler (krenler) - Güvenlik - Elle tahrik edilen kaldırma teçhizatı
- TS EN 818-6 Kısa baklalı zincir - Kaldırma amaçları için - Güvenlik - Bölüm 6: Zincir sapanlar - İmalatçı tarafından temin edilecek kullanım ve bakım bilgileri için teknik şartname
- TS EN 1757-2 Endüstriyel araçlarda güvenlik - Yaya tarafından kumanda edilen araçlar
