Akustik konusu, özellikle sesler ile ilgili olmaktadır, fakat bunun yanı sıra gürültüye neden olan titreşimlerin ve yüksek seslerin kontrol altına alınması ile de ilgilidir. Zararlı yüksek seslerin insanları rahatsız ettiği bilinen bir gerçektir. Gürültü testi ve akustik ölçüm çalışmalarının amacı, insanların duymaktan rahatsız oldukları zararlı sesleri tespit etmeye yöneliktir. Bilimsel sonuçlara bakılırsa, bir sesin, kaynağından çıktıktan sonra saniyenin yirmide biri kadar bir süre içinde kulağa ulaşan yankısı insanları rahatsız etmemektedir. Ama bu gecikme süresinin uzaması durumunda rahatsızlık verici olmaktadır.Akustik konusunun bir alt dalı olan gürültü akustiği, bir gürültünün kaynağını, nasıl üretildiğini, bu gürültünün denetlenmesini ve gürültünün etkilerini incelemektedir.
Birçok insan evlerinde, çalışma ortamlarında, iç ve dış alanlarda her geçen gün daha fazla gürültüye maruz kalmaktadırlar. Dolayısı ile gürültü hususundaki yasal düzenlemeler ve tedbirler her ülkede önem kazanmaktadır. Farklı birçok ülkede kullanılmakta olan kendileri içinde farklılıklar gösteren gürültü ölçümü yöntemleri arasında ortak bir uyum sağlamak maksadıyla ISO (International Organization for Standardization) çeşitli standartlar yayımlamaktadır. Bu standartlara uygun biçimde yapılan gürültü düzeyi ölçüm işlemleri sayesinde üretici firmalar kendi ülkeleri dışında da kabul gören ürünler geliştirebilmektedirler. Bu gibi ölçümler konusunda makina, otomotiv, beyaz eşya ve tıbbi cihazlar gibi ürünler için uluslararası standartlar mevcuttur. Turcert bu kapsamda bulunan birçok cihazın gürültü ölçümü ve raporlandırılması işlemleri için profesyonel hizmetler
Sesin Temel Parametreleri
- Ses gücü, P [Watt] Birim zamanda kaynaktan yayılan ses enerjisinin ölçüsü olarak tanımlanmaktadır. Her makinanın bulunduğu mekândan bağımsız olarak kendine özgü bir ses gücü düzeyi bulunmaktadır.
- Ses şiddeti (Sound Intensity), I [W/m2] Birim alandan geçen akustik enerjinin vektörel ölçüsü olarak tanımlanmaktadır.
- Ses basıncı, p [Pa] Statik basıncın üzerindeki ses sebebiyle ortaya çıkan dalgalı bir basınç olarak tanımlanmaktadır. Kullanıcının kulak pozisyonunda algıladığı gürültü düzeyini belirtmektedir.
Makina ve ekipmanların gürültü seviyesinin belirlenmesi ve benzer makinalarla karşılaştırılabilmesi için kullanılan parametre Ses Gücü parametresi olarak tanımlanmaktadır. Makina ve ekipmanların gürültü düzeyleriyle alakalı uluslararası standartlarda da yine Ses Gücü parametresi kullanılmaktadır.
İlgili Akustik Standartları
Test edilen bir cihazın ses gücü düzeyi “Ses basınç düzeyi ölçümleri (ISO 3740 serisi)” ve “Ses şiddeti düzeyi ölçümleri (ISO 9614)” olmak üzere iki türlü yöntem ile belirlenebilmektedir. Buradaki her iki düzeyde de, alt normlardaki ayrıntılı olarak tanımlanan kurulum ve işletim şartlarında ölçüm yapılmaktadır. Bir deney kodu taslağının oluşturulması ve sunumuyla ilgili kurallar ISO 12001 standardında tanımlanmaktadır. Makina donanımının gürültü emisyon değerlerinin beyanı ve doğrulanmasıyla ilgili normlar ISO 4871 standardında belirtilmektedir. Makine ve donanımda temel gürültü azalım ilkeleri ise ISO 11688 ve ISO 11689 standartlarında ele alınmaktadır.
Bir makina ve ekipman için ses gücü düzeyinin tespit edilebilmesi için özel olarak tasarlanmış akustik ortamlara ihtiyaç duyulmaktadır. Çınlanım odaları ve anekoik odalar, akustik davranışların tespitinde en iyi bilinen ve hassas ölçüm olanağı sağlayan özel akustik ortamlar oldukları için bu tür ölçümler için kullanılmaktadırlar.
Çınlanım odaları, makina ve ekipmanın ses gücü düzeyinin tespit deneyi işlemleri için, Anekoik odalar ise, ürünlerin alt sistemlerinden kaynaklanabilecek gürültünün yayılım, spektral ve yönsel özelliklerinin tanımlanmasında ve Ar-Ge çalışmalarında kullanılmaktadırlar. Çınlanım odaları ve anekoik odalarda gerçekleştirilen deney ve ölçüm işlemlerinin uluslararası tanınırlığının olabilmesi için bu odaların akreditasyon kurumlarınca sertifikalandırılmaları gerekmektedir.
Birçok insan evlerinde, çalışma ortamlarında, iç ve dış alanlarda her geçen gün daha fazla gürültüye maruz kalmaktadırlar. Dolayısı ile gürültü hususundaki yasal düzenlemeler ve tedbirler her ülkede önem kazanmaktadır. Farklı birçok ülkede kullanılmakta olan kendileri içinde farklılıklar gösteren gürültü ölçümü yöntemleri arasında ortak bir uyum sağlamak maksadıyla ISO (International Organization for Standardization) çeşitli standartlar yayımlamaktadır. Bu standartlara uygun biçimde yapılan gürültü düzeyi ölçüm işlemleri
sayesinde üretici firmalar kendi ülkeleri dışında da kabul gören ürünler geliştirebilmektedirler. Bu gibi ölçümler konusunda makina, otomotiv, beyaz eşya ve tıbbi cihazlar gibi ürünler için uluslararası standartlar mevcuttur.
Yetkili test ve muayene kuruluşları, öncelikle elektrikli ve elektronik cihazların çalışırken ortaya çıkardıkları seslerin gürültü değerlendirmesini yapmaktadır. Önce bir gürültü probleminin olup olmadığı, insanların bu gürültüden etkilenme derecesi ve gürültünün nedenleri araştırılmaktadır.
Kuruluşumuz, gürültü testi ve akustik ölçümlerini, güçlü bir kadro ve teknik altyapı ile, ilgili yasal düzenlemelere, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara ve test yöntemlerine uygun şekilde gerçekleştirmektedir. Bu çalışmalarda dikkate alınan birkaç standart şunlardır:
- TS EN 60704-2-1 Akustik gürültü - Ev ve benzeri yerlerde kullanılan elektrikli cihazlardan kaynaklanan - Hava ile yayılan gürültünün belirlenmesi için deney kodu - Bölüm 2-1: Elektrik süpürgeleri için özel kurallar
- TS EN 60704-2-4 ... Bölüm 2-4: Çamaşır makineleri ve merkezkaç sıkıcılar için özel kurallar
- TS EN 60704-2-6 ... Bölüm 2-6: Tamburlu kurutucular için özel kurallar
- TS EN 60704-2-10 ... Bölüm 2-10: Elektrikli pişirme ocakları, fırınlar, ızgaralar, mikrodalga fırınlar ve bunların herhangi bir kombinasyonu için özel kural
- TS EN 60704-2-11 ... Bölüm 2-11: Elektrikle çalıştırılan yiyecek hazırlama cihazları için özel kurallar
- TS EN 60704-2-13 ... Bölüm 2-13: Davlumbazlar ve diğer pişirme dumanı tahliye cihazları için özel gereklilikler
- TS EN 60704-2-14 Bölüm 2-14: Soğutucular, donmuş gıda saklama kabinleri ve derin dondurucular için özel kurallar
- TS EN ISO 1680 Akustik - Döner elektrikli makinalardan hava ile yayılan gürültünün ölçülmesi için deney kodu
