Elektrik ile çalışan makinalarda ve ekipmanlarda, kullanım koşulları yüzünden veya hatalı yapılan bağlantılar yüzünden ya da bağlantılarda zamanla meydana gelen aşınma ve eskimeler yüzünden kaçak akımlar oluşabilir. Genel olarak sağlıklı ve doğru kurulmuş bir topraklama sistemi sayesinde kaçak akımlar toprağa verilir ve insanların can ve mal güvenliği açısından olası tehlikelerin önüne geçilmiş olur. Ancak bazı durumlarda, örneğin toprak hattı yüksek direnç gösterirse veya toprak hattına bağlı olan kablo başka bir yer ile temas ederse, kaçak akım elektrik tesisatından atılamaz. İşte bu noktada risk bulunmaktadır.Kaçak akım tehlikeli eşik değerlere ulaştığında insan hayatını tehdit edebilecek boyutta risk taşımaktadır. Aynı zamanda yalıtım hatasından kaynaklanan kaçak akım belli değerlerde yangın tehlikesi oluşturmaktadır. Kaçak Akım Koruma Röleleri sisteme ek maliyet getireceği düşünülerek tesisatlarda kullanılmaz ise, maddi ve manevi kayıplar yaşanabilir. İnsan hayatının ve yaşam alanlarının yangınlardan korunması için tesisatlarda kaçak akım rölelerinin mutlaka uygun standartlar göz önünde bulundurularak seçilmesi, topraklama sistemi ve otomatik sigortaların yanında sistem tamamlayıcısı olarak kullanılması gerekmektedir.
Riskin boyutu kaçak akımın değeri ile doğru orantılıdır fakat; Kaçak akım 30 mA üzerine çıktığı anda, tehlikenin boyutu büyüktür. 30 mA, insanların zarar göreceği sınır değerdir. Elektrikli ve elektronik bütün cihazların kaçak akım oluşturması mümkündür. Bu yüzden baştan gerekli önlemlerin alınmış olması gerekir. Bu konuda başvurulan temel yöntem kaçak akım rölesi kullanmaktır. Kaçak akım röleleri, elektrikli sistemlerde kullanılan sigortadan çok daha etkili olmaktadır. Bu röle sayesinde tesisattaki kaçak akım değeri 30 mA değerini geçtiği anda elektrik kesilmektedir. Oysa sigortalarda en küçük değer bu rakamın üzerindedir. Kaçak akım rölesi, tesisatta ortaya çıkan bir problem yüzünden kaçak akım toprak hattı ile boşaltılamıyorsa ana bağlantıyı kesmekte ve olası tehlikeleri önlemektedir.
Mevcut standartlara göre kaçak akım röleleri 30 mA ve 300 mA arasında üretilmektedir. Rölelerin çalışma esası tesisattaki faz ve nötr arasındaki akım farkına dayanmaktadır.
Yetkili laboratuvarlarda birçok elektriksel test arasında kaçak akım testleri de yapılmaktadır. Kuruluşumuz da LVD test çalışmaları kapsamında, LVD kaçak akım testlerini, ilgili yasal düzenlemelere, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara ve test yöntemlerine uygun şekilde gerçekleştirmektedir. Bu testler bir yandan mevcut elektrik devreleri üzerinde kaçak akımları tespit etmek için yapılırken, bir yandan da üretilen kaçak akım röleleri test edilmektedir.
Toprak hattı direncinin yüksek olmasından ya da toprak hattına bağlı olan kablonun başka bir yer ile temas etmesinden dolayı kaçak akım elektrik tesisatından uzaklaştırılamaz. Bu gibi durumlarda kaçak akım insan hayatı için oldukça tehlikeli bir hal almakta ve tehdit oluşturmaya başlamaktadır. Oluşan kaçağın 30 mA üzerine çıkması halinde ise geri dönüşü olmayan sorunlarla karşılaşmamak içten bile değildir. Hemen hemen her cihaz ve her makine kendi içinde kaçak akım oluşturur. Burada oluşabilecek bu tehlikeleri önlemek adına otomatik ayırma işleminin gerçekleşebilmesi için aşırı akım korumasına ilave olarak toprak arızası/artık akım koruması oluşturulmalıdır. Aşırı akım koruması algılama seviyesinin altındaki toprak arızası akımlarının ürünlerde ve donanımlarında açabileceği hasar ve zararları en aza indirgemek için bu sistem sağlanmalıdır. Bu cihazların ayarları yapılırken, donanımın doğru çalışmasıyla uyumlu olacak biçimde ve mümkün olduğu kadar düşük tutulmalıdır.
RCD cihazları önceden imalatçı firmalar tarafından tespit edilen ve açma akım eşik değeri 30 mA ile 500 mA arasında değişkenlik gösteren ve sistemin bir bölümünde yada cihazlarda izolasyon hatası oluştuğu zaman rezidüel akımın cihazın belirlenen açma eşik değerine ulaştığında arızalı kısmı yada cihazı besleme kaynağından ayırmaktadır. Devreden ayırma işlemi ani olarak genellikle 20 ms ile 50 ms arasındaki bir değerde yani 50 Hz’lik sistemde 1 ila 2,5 periyotluk süre arasında gerçekleşmektedir.
Topraklama tesislerinin kurulumu esnasında kullanılacak kaçak akım koruma rölesi yani RCD cihazlarının doğru zamanda ve doğru anma değerlerinde açma işlemini yaptığının kontrolü büyük önem taşımaktadır. Bu gibi sistemler için insan güvenliği bakımından alınan tedbirlerin en başında RCD kaçak akım koruma rölesi cihazları gelmektedir. Ancak elektrik tesisinde kısa devre hata akımlarına karşı elektrikle çalışan cihazları korumak ta büyük önem taşımaktadır.
Bu arada kuruluşumuz, Türk Akreditasyon Kurumu’ndan (TÜRKAK), TS EN ISO/IEC 17025 standardına uygun şekilde akredite olmuştur ve yapılan test, ölçüm, analiz, kontrol ve muayene işlemleri ve düzenlenen raporlar, özel ve resmi denetimlerde geçerli kabul edilmektedir.
