Elektriksel güvenliğin sağlanması gereken her noktada topraklama çalışmaları büyük bir önemli yere sahip olmaktadır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 2013 yılında yayınlanan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’nin, bakım, onarım ve periyodik kontroller ile ilgili hususlar başlıklı ekinde de süreklilik testleri, tesisatlar maddesinde ele alınmıştır (Ek 3). Yönetmelik esaslarına göre ilgili standartlar eğer başka bir koşul öngörmüyorsa, süreklilik testlerinin her yıl en az bir kere yaptırılması gerekmektedir. Bu testler mutlaka elektrik mühendisleri, elektrik teknikerleri veya yüksek teknikerler tarafından yapılmak zorundadır. Aksi halde yetkisiz kişi ve kuruluşlar tarafından yapılacak testlerin bir anlamı yoktur.
Toprak süreklilik testi PE(koruma) iletkeni ile erişilebilir metal kısımlar arasında gerçekleştirilmektedir. Buradaki amaç, herhangi olası bir elektrik kaçağı anında ürünü kullanan kişi ya da operatörün güvenliğinin sağlanmasıdır. 50Hz-10A akım enjeksiyonu en az 10sn. uygulanmalı ve ölçülen direnç değeri 0,1 Ohm’dan daha düşük değerde olmalıdır. Bu durum için bir elektrik panosunda ya da elektrik ile çalışan bir makinede, toprak iletkeni ile bu iletkene en uzak mesafede bir iletim olması istenmektedir. Ayrıca bu iletimin sürekli olarak devam etmesi istenmektedir. İster panonun kapağında, isterse makinenin gövdesinde muhtemel bir elektriksel kaçak durumunda kullanıcı ya da operatör güvenliği için bu kaçağın toprak iletkeninden akıp gitmesi istenmektedir. Bunun için de yapılması gereken toprak iletkeni ile en uzak mesafe arasında, 10 amperlik bir sabit akım verilerek, buradaki gerilim düşümü ölçülür. Ölçülen veriler ışığında ohm kanununa göre direnç hesaplanır. Burada direnç 0,1 ohm dan düşük olmak zorundadır.
Topraklamanın temelinde insan hayatının korunması, işletme elemanlarının ve diğer eşyaların herhangi bir hata olasılığında elektriğin verebileceği hasarlara karşı korunması ana fikri oluşturmaktadır. Yeni yapılan veya değiştirilen bir ürünün ya da işletmenin devreye alınmadan önce montaj ve inşa aşamasında nitel (göz ile ) ve nicel (deneysel ve ölçüm ) açılardan gözlemlerden geçirilmesi gerekmektedir.
İlgili ürün ya da işletme elemanlarının, güvenlik standartlarını sağlayıp sağlamadığı, Elemanların seçiminin, montajının imalatçı verilerine göre yapılıp yapılmadığının, Güvenliği etkileyen hasarların olup olmadığının, Tehlikeli gövde akımlarına karşı koruma önlemlerinin alınıp alınmadığı, Kablo, iletken ve baraların akım taşıma kapasitesine uygun seçilip seçilmediği vb. konuların kontrolü yapılmalıdır.
Enerjisiz durumda ki ürün ya da tesis nicel gözlem yapılmadan önce nitel gözleme tabi tutulmalıdır. Nicel gözlem; ölçme ve denetleme kavramlarını içermektedir. Çeşitli ölçü ve test aletleri ile yapılmaktadır.
Toprak sürekliliği testleri, bu konuyu içeren yasal düzenlemeler çerçevesinde gerçekleştirilmektedir. Bu yasal düzenlemeler şunlardır:
- Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği
- Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği
- Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği
İşletmelerde elektriksel süreklilik, topraklama sistemlerinin kimyasal, mekanik ve elektrokimyasal bozulmalara karşı korunması anlamına gelmektedir. Bu testler, koruma iletkeni ile erişilebilir metal kısımlar arasında gerçekleştirilmektedir. Bu testlerin amacı, bir elektrik kaçağı olması durumunda elektrikli cihazı kullanan kişilerin güvenliğini sağlamaktır. Esasen topraklama çalışmalarının temelinde, insan sağlığının ve işletmenin mal güvenliğinin sağlanması yatmaktadır. Herhangi bir arıza veya hata olması durumunda elektriğin zararlarından korunmak düşüncesi esastır. Yeni alınan veya değiştirilen bir cihazın işletmede hizmete alınmasından önce montaj ve kurulma aşamasında test ve ölçümlerinin yapılması gerekmektedir.
Yetkili laboratuvarlarda çok sayıda elektriksel testler arasında toprak sürekliliği testleri de yapılmaktadır. Kuruluşumuz da LVD test çalışmaları kapsamında, LVD toprak sürekliliği testlerini, ilgili yasal düzenlemelere, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara ve test yöntemlerine uygun şekilde gerçekleştirmektedir. Bu testler yapılırken dikkate alınan birkaç standart şunlardır:
- TS HD 60364-4-43 Binalarda elektrik tesisatı - Bölüm 4: Güvenlik koruması - Grup 43: Aşırı akıma karşı koruma
- TS HD 60364-5-54 Bina elektrik tesisatları - Bölüm 5: Elektrikli cihazların seçimi ve montajı - Kısım 54: Topraklama düzenlemeleri ve görüntü koruyucu iletkenler
