Benzen renksiz, oldukça refraktif, kısıtlı olarak suda-çözünür, karakteristik bir kokusu olan parlayıcı bir sıvıdır. Isıya (yaklaşık 6500 C ye kadar) ve oksidasyona dirençlidir; ancak çok kolay buharlaşır. Buharı havadan ağırdır ve yer seviyesinde birikebilir. Uzun süreli maruziyeti özellikle hemapoetik sistemde hasara yol açabilir ve kemik iliğinin tüm fonksiyonlarında veya herhangi birinde olumsuz etkileri olabilir. Bu yüzden OEL düzeyinden bariz olarak daha yüksek konsantrasyonlarda uzun-süreli veya sürekli olmayan maruziyetin hem aplastik anemi ve pansitopeni gibi hematopoetik sistem üzerine geri dönebilen etkiler oluşturduğu ve hem de lösemi geliştirdiği tanımlanmıştır. Latent periyodu 20 yıla kadar olabilir.
Kronik etki olarak hematopoetik sistem hastalıkları veya hasarı oluşturur. Geçmiş hikayenin değerlendirilmesi (genel anamnez, iş anamnezi) Kan hastalıkları, hemapoetik organ bozuklukları, kronik bakteriyel enfeksiyonlar geçiren ve alkol bağımlılığı olan kişilere dikkat edilmelidir. İzleme dönemine ait anamnez (iş anamnezi dahil); kanama eğiliminde görülen artışa özel olarak dikkat edilmelidir (örneğin, diş eti kanamaları, hafif bir travma sonrası dahi morarma, menoraji), idrar analizi (çoklu test stripleri) yapılmalıdır.
Benzen (C6H6) rengi olmayan, kendine özgü bir kokusu olan ve kolay alev alan bir kimyasal bileşikler arasında yer almaktadır. Çok yüksek ısıya ve oksidasyona direnç göstermekte, buna karşılık çok kolay buharlaşma göstermektedir. Buharı havadan ağır olduğu için yere çökmektedir. Benzen, sanayi üretiminde kıymetli bir bileşiktir, ayrıca yapısı bakımından kimya çalışmalarında da önemli bir yere sahip olmaktadır.
Benzen, kan hücrelerini öldürme özelliğine sahiptir, bu nedenle kanser yapıcı bileşikler arasındadır. Çok eskilerde balina yağı ısıtılarak bozulmaya uğratılır ve bir gaz elde edilirdi. Bu gaz basınçla evlere gönderilerek aydınlatma amaçlı kullanılırdı. Benzen ilk olarak 1820’li yıllarda, bu gaz yandıktan sonra geriye kalan yağlı atıktan üretilmiştir.
Benzenin Yapısı ve Benzenin Bileşikleri İle Benzen ile Çalışılan İşler ve İşyerleri:
- Benzen içeren ürünlerin üretimi, geri kazanımı, işlenmesi ve transportu sırasında konteynırlardan sıvının çekilmesi ve hortum ve boruların sökülmesi veya sıvıya batmış boruların çıkarılmasını içeren konteynırların doldurulması ve boşaltılması,
- Bu ürünlerin üretimi, geri kazanımı, işlenmesi ve transportu sırasında Filtrelerin ve katalistlerin değiştirilmesi ve örneklerin alınması,
- Üretim sistemlerinde yıkım ve onarım işleri,
- Otomobil üretimi (bir gaz boşaltma silindiri olmaksızın üretim fabrikasında yük taşıyan araçların iç yanmalı motorlarla depolarının doldurulması),
- Petrol motoru test alanı (petrol hortumların bağlanması ve ayrılması),
- Petrol pompaları ve depolarının bakımı ve temizliği,
- Sıklıkla maruziyeti içeren araba petrolü dağıtım sistemlerinde mekanik çalışma,
- Kok fabrikasında kok fırınlarının üst bölümü yakınında çalışma.
Benzen sanayide, plastik üretiminde kullanılan maddelerin sentezinde madde başlangıcı olarak kullanılmaktadır. Bunun yanı sıra naylon yapımında ve sentetik deterjan üretiminde de benzen kullanılmaktadır. Ayrıca boya yapımında kullanılan anilinin başlangıç maddesi olarak, böcek öldürücü ilaçların yapımında ve uçak benzinlerinin üretiminde de benzen kullanılmaktadır. Benzen çok iyi bir çözücü madde olmaktadır.
Benzen, motor yakıtlarına ilave edilmesi ve çözücü olarak kullanılması dışında, kimya sektöründe de çok önemli bir hammaddedir. Fenol ve anilin gibi maddelerin üretiminde, boyarmadde yapımında ve ilaçların sentezinde etkili bir başlangıç maddesidir. Kısaca benzen, aromatik nitelikte organik maddelerin büyük bir kısmının başlangıç maddeleri arasında yer almaktadır.
Benzen zehirlenmeleri, merkezi sinir sistemini etkiler. Bilinç kaybı ve felç yapabilir. Hafif zehirlenmelerde baş dönmesi, baş ağrısı, yüzün kızarması, kulak çınlaması, ter boşanması, çarpıntı, bulantı ve kusma olmaktadır. Bazı durumlarda konuşma güçlüğü çıkarabilir. 30 gram benzen yutulması başlıca ölüm meydana getirmektedir. Kronik zehirlenmeler genellikle sürekli benzen buharı solunması durumunda ortaya çıkmaktadır. Bilhassa benzenli çözücü kullanılan işyerlerinde gerekli önlemlerin alınmaması halinde kronik zehirlenmeler ortaya çıkmaktadır.
Kuruluşumuz gaz ölçümleri kapsamında benzen (C6H6) ölçümlerini de gerçekleştirmektedir. Bu çalışmalarda ilgili yasal düzenlemelere, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara ve test yöntemlerine uygun hareket edilmektedir.
Bu arada kuruluşumuz, Türk Akreditasyon Kurumu’ndan (TÜRKAK), TS EN ISO/IEC 17025 standardına uygun şekilde akredite olmuştur ve yapılan test, ölçüm, analiz, kontrol ve muayene işlemleri ve düzenlenen raporlar, özel ve resmi denetimlerde geçerli kabul edilmektedir.
