Azot dioksit, kırmızıya çalan kahve renkli ve zehirli bir kimyasal bileşiktir. Çok keskin bir kokusu olan bu gazın kokusu bir miktar klor gazına benzemektedir. Solunduğu takdirde şiddetli öksürük yapmaktadır. 200 derece sıcaklıkta parçalanmakta ve ortaya azot oksit (azot monoksit) ve oksijen gazları çıkmaktadır. Azot dioksit çok iyi bir şekilde suda çözülen bir bileşiktir.
Azot oksit bileşiği NO formülüne sahip bir kimyasal bileşiktir. Bileşikler konusu içerisinde nötr oksit sınıfında incelenir. Nötr oksitler 3 tanedir. Bunlar NO, NO2 ve CO bileşikleridir. NO bileşiği iki ametal olan Azot (N) ve Oksijenin (O) bir araya gelmesiyle oluşmuştur. Ametaller arasında oluşan bir bileşik olduğu için kovalent bağlıdır.
NO ametal oksidi olduğu için azot monoksit olarak da adlandırılabilir. Aynı mantıkla NO2 azot dioksit olarak adlandırılır.
Azotun oksijenle yaptığı oksit bileşiklerinden en sade olanıdır. NO2 bileşiği dışında da iki elementin oluşturduğu birçok bileşik bulunmaktadır.
Azot dioksit (NO2), gaz, kömür ve yağ gibi fosil yakıtların yanması ile meydana gelmektedir. Bu nedenle özellikle motorlu araçların atık gazlarında ve ısınmak için kullanılan gaz ve kömürün yanması ile birlikte, çok miktarda azot dioksit atmosfere salınmış olmaktadır. Ayrıca kağıt sektöründe, kağıt üretiminin bazı aşamalarında az miktarda azot dioksit oluşmaktadır. Hava kirliliği açısından azot monoksit (azot oksit) ve azot dioksit çok etkili olan bir bileşiktir. Bu bileşikler insanın sağlığı açısından zehirleme, malzemeler üzerinde ise aşındırma etkisi göstermektedir. Bu yüzden yetkili laboratuvarlar tarafından gerçekleştirilen azot oksit ve azot dioksit ölçümleri büyük önem taşımaktadır.
Azot dioksit gazını düşük konsantrasyonlarda fark etmek kolay değildir. Ancak bu gaz son derece zehirlidir ve solunması durumunda insanlarda baş dönmesi ve baş ağrısı gibi belirtiler ortaya çıkmaktadır.
Kuruluşumuz gaz ölçümleri kapsamında azot dioksit (NO2) ölçümlerini gerçekleştirmektedir. Bu çalışmalarda ilgili yasal düzenlemelere, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara ve test yöntemlerine uygun hareket edilmektedir. Bu çalışmalarda esas alınan birkaç standart şunlardır:
- TS EN 16339 Ortam hava kalitesi -Azot dioksit derişiminin kimyasal diffüzif numune alma yoluyla tayin metodu
- TS EN 14211 Ortam hava kalitesi - Azot dioksit ve azot monoksit derişimlerinin kimyasal kemiluminesans yoluyla tayini için standart ölçme metodu
- TS ISO 8761 İş yeri havası - Azot dioksit kütle derişiminin tayini - Doğrudan gösterimli ile kısa süreli numune almak için kullanılan dedektör tüpleri metodu
- TS ISO 6768 Ortam havası - Azot dioksitin kütle derişiminin tayini - Geliştirilmiş Griess-Saltzman metodu
- TS EN ISO 16000-15 İç mekan havası - Bölüm 15: Azot dioksit için numune alma stratejisi
