2012 yılında yürürlüğe giren İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na göre işverenler, iş sağlığı ve güvenliği bakımından çalışma ortamına yönelik ve çalışanların bu ortamda maruz kaldıkları risklere yönelik gerekli ölçüm, test, analiz, muayene ve kontrol işlemlerini yaptırmaktan sorumludurlar. Bu çalışmaların yapılması, çalışma ortamının ve faaliyetlerin risk değerlendirmelerinin sonuçlarına bağlıdır. Çalışma ortamının ortaya çıkacak farklılıklara veya yapılan işin gereklerine bağlı olarak bu çalışmaların belli aralıklarla tekrarlanması gerekmektedir.
Ayrıca bu kanuna dayanılarak 2013 yılında şu yasal düzenlemeler de çıkarılmıştır:
- Çalışanların Gürültü İle İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik
- Tozla Mücadele Yönetmeliği
- Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik
Genel olarak akredite test ve muayene laboratuvarları tarafından, çalışma ortamında toz ölçümü, gürültü ölçümü, titreşim ölçümü, kimyasal madde ölçümü, aydınlatma ölçümü, termal konfor ölçümü ve VOC ölçümleri gibi ölçümler ve testler yapılmaktadır. Ayrıca çalışanların kişisel maruziyetlerinin belirlenmesi amacı ile, gürültü maruziyeti ölçümü, titreşim maruziyeti ölçümü, gaz maruziyeti ölçümü, toz maruziyeti ölçümü, solunabilir toplam toz ölçümü ve VOC (kimyasal) maruziyeti ölçümü gibi ölçümler de yapılmaktadır.
Bu ölçümlerin yaptırılması ile işverenler, çalışma ortamında bulunan, kullanılan veya bir şekilde işlem gören malzemelerin ve çalışma ortam koşullarının risklerinden ve zararlı sonuçlarından çalışanları korumuş olmaktadır. İşletmeler çalışma ortamına yönelik bu kimyasal, fiziksel ve biyolojik faktörler ile ilgili ölçüm, test, analiz ve değerlendirmeleri, yetkili bir test ve muayene laboratuvarında yaptırmak zorundadır. Çalışmalar sonunda düzenlenen raporlar, iç ve dış denetimlerde gösterilmek üzere mutlaka saklanmak zorundadır.
Yetkili laboratuvarlar test ve ölçüm çalışmalarında bir yandan yürürlükte olan yasal düzenlemelerin esaslarına, bir yandan da yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yanınlanan standartlara uymak zorundadırlar.
Yasal düzenlemelere göre ortam ölçümlerinin ve kişisel maruziyet ölçümlerinin hangi dönemlerde yapılması gerektiğine, risk değerlendirme çalışmasını yapan ekip, veya işletmede bulunan iş güvenliği uzmanı ya da işyeri doktoru tarafından karar verilmelidir. Ancak genel olarak her yıl bir kere bu ölçümlerin yapılması gerekmektedir. Ayrıca iş hijyeni ölçümlerinin yapılması sadece resmi denetimlerden geçmek amacı ile değil, çalışma ortamı koşullarını ve çalışma ortamının çalışanlar üzerindeki etkilerini tespit etmek ve olası etkilerini analiz etmek için yapılmalıdır. Ölçüm sonuçları eğer ilgili yasal düzenlemelerde ve standartlarda gösterilen sınır değerlerinin üzerinde ise, derhal teknik önlemlerin alınması ve bu ölçümlerin yeniden yaptırılması gerekmektedir. Bu arada çalışma ortamı koşullarında bir değişiklik yapılmışsa, periyodik süre beklenmeden ölçümlerin tekrarlanması gerekmektedir. Üstelik yapılan risk değerlendirme çalışması yeniden ele alınıp periyodik sürelerin yeniden tespit edilmesi gerekmektedir.
Yasal düzenlemeler gereğince, çalışma ortamının gözetimi ve çalışaların sağlık durumları ile ilgili çalışmalar kayıt altında alınmalı ve sonuçları işverene yıllık değerlendirme raporu ile birlikte açıklanmalıdır.
Ortam ölçümleri kapsamında gerçekleştirilen başlıca testler şunlardır:
- Hava mikrobiyolojisi testleri
- Rüzgar şiddeti ölçümleri
- Havalandırma testleri
- Kimyasal maruziyet testleri
- Titreşim maruziyet ölçümleri
- Aydınlatma ölçümleri
- Termal konfor ölçümleri
- İş güvenliği testleri